Artur Celiński, 27 marca 2019 r.

Co czeka rybnicką kulturę?

Przygotowaliśmy dobry plan na następną dekadę rozwoju rybnickiej kultury.

Każda polityka kulturalna potrzebuje pomysłu i konkretnych działań, które pomogą w tworzeniu warunków dla rozwoju kultury. Trzeba przy tym pamiętać, że chodzi o kulturę. Tu zaś nie zawsze 2 plus 2 równa się cztery.

Dlatego, ze Strategiami w kulturze trzeba uważać. Nie wolno zapomnieć, że kulturę tworzą konkretni ludzie – twórcy i animatorzy kultury, którzy potrzebują autonomii działania. Nie można także dopuścić do sytuacji, w której to władze miasta wcielają się w rolę animatora kultury. Kultura potrzebuje konkretnego planu działań dopasowanego do oczekiwań i możliwości konkretnego środowiska twórców i uczestników kultury.

Taka jest właśnie „Rybnicka strategia rozwoju kultury na lata 2020-2030 plus”. Powstała we współpracy przedstawicielami władz, urzędu, instytucji, organizacji i różnego rodzaju podmiotów działających w rybnickiej kulturze. Jej zapisy oparte zostały nie tylko na opracowanej przez nas diagnozie stanu miejskiej polityki kulturalnej, ale również na szeregu dyskusji i warsztatów.

Rybnicki projekt Strategii to rodzaj przewodnika – podpowiada rozwiązania, sugeruje konkretne ścieżki dojścia, ale nie ma ambicji bycia księgą nakazów i zakazów. Nie jest także planem totalnym, który obejmuje swoim zasięgiem cały obszar kultury i ma ambicję regulowania wszelkich działań prowadzonych w ramach miejskiej polityki kulturalnej. O rybnickiej strategii myślimy jak o planie działań – interwencji w newralgiczne miejsca kultury miasta. Jednocześnie zaś jest to zbiór okazji do spotkań, rozmowy i współpracy.

Co czeka Rybnik?

Mamy dwa konkretne cele, które chcemy wspólnie osiągnąć:

• Staniemy się ogólnopolskim centrum inspiracji i wymiany doświadczeń w dziedzinie upowszechniania kultury, włączania mieszkańców w jej współtworzenie oraz prowadzenia działań edukacyjnych. 
• Wzmocnimy pozycję Rybnika na kulturalnej mapie Polski.  

Na realizację czeka zaś pięć jasnych działań:

Rybnik poszukuje nowego wydarzenia, które z jednej strony stanie się nową atrakcją dla mieszkańców miasta i regionu, a z drugiej przyciągnie uwagę całego kraju. Dzięki Strategii wiemy, jak znaleźć to, czego naprawdę potrzebujemy. Pomoże nam w tym ogłoszenie otwartego konkursu, w którym każdy będzie mógł zgłosić swoje propozycje na najważniejsze wydarzenie kulturalne Rybnika. Zwycięska koncepcja i jej autor otrzyma długofalowe wsparcie finansowe, logistyczne i merytoryczne ze strony władz miasta. Realizację pierwszej edycji tego wydarzenia planujemy w 2022 roku, ale przygotowania ruszą już za rok.

Po co nam szkoła animacji? W Rybniku pracujemy blisko mieszkańców i dla mieszkańców. Dlatego szkoła to świetna okazja, by z jednej strony pokazać siłę, umiejętności i doświadczenie działających w Rybniku animatorów kultury, a z drugiej zyskać nowe kompetencje i włączyć w kulturalną pracę u podstaw świeże spojrzenie i siły. Dzięki szkole stworzymy możliwości do systemowego dzielenia się wiedzą z twórcami i animatorami kultury z całej Polski. Praca nad koncepcją szkoły zakończy się w przyszłym roku, więc pierwsza edycja będzie mogła odbyć się już w 2021. 

Program Edukacji Kulturalnej w Rybniku zacznie funkcjonować w 2023 r. Dzięki niemu nie tylko zwiększymy poziom kompetencji kulturowych mieszkańców miasta (i będziemy mieli więcej świadomych uczestników kultury), ale również wzmocnimy możliwości wspólnego działania różnych podmiotów – np. szkół, instytucji kultury i niezależnych animatorów kultury. 

Brakuje nam w Rybniku sztuki. Mamy mało artystów, a wśród instytucji kultury próżno szukać takiej, która na pierwszym miejscu myślałaby o sobie, jako instytucji artystycznej. Dlatego tworzymy program, za pomocą którego będziemy mogli pomóc w rozwoju lokalnym twórcom i przyciągnąć do miasta nowe osoby. Dzięki temu działaniu już od 2021 roku będziemy oferować stypendia artystyczne i edukacyjne dla twórców, animatorów oraz edukatorów kultury zarówno z Rybnika, jak i spoza miasta. 

Dzielnice Rybnika kulturalnie ożyły w ostatnich latach. Jednocześnie jednak zaczęło się dziać coś niepokojącego – wzrastająca liczba imprez przestała przekładać się na ich jakość. Zależy nam na tym, aby rybnickie dzielnice rozwijały swoją kulturę – dlatego właśnie powstała koncepcja cyklicznego konkursu na kulturalną dzielnicę miasta. Co roku dwie z 27 miejskich dzielnic otrzymają tytuł kulturalnej dzielnicy miasta – jedna na pierwszą połowę roku, druga na drugą połowę roku. W ten sposób wykorzystamy też potencjał płynący z działalności tych osób i organizacji, dla których kultura nie jest podstawowym obszarem działalności – jak np. parafie, rady dzielnic czy Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji.

Warto pamietać, że Strategia nie wyklucza możliwości prowadzenia innych działań w zakresie zarządzania kulturą, o ile nie będą one sprzeczne ze zdefiniowaną w tym dokumencie wizją. 

Wizja Strategii zostanie osiągnięta tylko poprzez współpracę władz oraz twórców i animatorów kultury. Władze przyjmują na siebie odpowiedzialność za dokonanie zmian w systemie zarządzania kulturą, które będą miały wpływ na jakość warunków prowadzenia działalności kulturalnej w mieście. Za jakość działań kulturalnych, 
ich dostępność i znaczenie dla realizacji wizji Strategii są zaś odpowiedzialne osoby i podmioty chcące prowadzić działalność kulturalną przy wsparciu samorządu lokalnego.

Polecamy lekturę całego projektu „Rybnickiej strategii rozwoju kultury na lata 2020-2030 plus”. Kilka dni temu zakończyły się konsultacje tej wersji dokumentu. Niebawem przedstawimy drugi projekt uwzględniający przesłane uwagi i komentarze uczestników konsultacji.